KẾT QUẢ KỲ HỌP THỨ 7, QUỐC HỘI KHÓA XIV

A. BỐI CẢNH DIỄN RA KỲ HỌP

Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực và Thế giới tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp; kinh tế thế giới được dự báo có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại và tiềm ẩn nhiều thách thức; bất đồng về kinh tế, chính trị giữa một số nước, trong đó có Việt Anm. Trong nước, tình hình kinh tế- xã hội vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức.

Mặc dù vậy, nhờ tiếp tục phát huy được đà tăng trưởng của năm 2018, tình hình kinh tế- xã hội những tháng đầu năm tiếp tục đạt được những kết quả khả quan. Tăng trưởng kinh tế đạt khá, kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng có nhiều chuyển biến; các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được đảm bảo, môi trường đầu tư, kinh doanh từng bước cải thiện. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, lao động, việc làm, an sinh xã hội cũng đạt được những kết quả nhất định. Quốc phòng, an ninh được giữ vững, hoạt động đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế tiếp tục đạt dduwwocj những thành tựu quan trọng, khẳng định vị thế ngày càng cao của Việt Nam trong khu vực và Thế giới.

Năm 2019 là năm có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội 5 năm 2016-2020. Vì vậy, nhiệm vụ đặt ra rất nặng nề, đòi hỏi cả hệ thống chính trị, toàn dân, toàn quân, cùng cộng đồng doanh nghiệp phải nổ lực phấn đấu cao nhất, nêu cao tinh thần đoàn kết, gương mẫu trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ để hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế- xã hội đặt ra trong năm 2019.

Sau 20 ngày làm việc với tinh thần dân chủ, nghiêm túc và trách nhiệm (từ ngày 20/5 đến ngày 14/6/2019), kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV đã hoàn thành chương trình đề ra với nhiều nội dung quan trọng về công tác lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.

B. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ KỲ HỌP

I. Công tác lập pháp

Tại kỳ họp này, trên cơ sở thảo luận, xem xét, Quốc hội đã thông qua 7 luật, gồm: Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia; Luật Giáo dục (Sửa đổi); Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); Luật đầu tư công (sửa đổi); Luật Quản lý thuế (sửa đổi); Luật Quản lý thuế (sửa đổi); Luật kiến trúc; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật sở hữu trí tuệ; Thông qua 10 Nghị quyết gồm: Nghị quyết về phê chuẩn việc gia nhập Công ước số 98 của Tổ chức Lao động quốc tế và Áp dụng những nguyên tắc của quyền tổ chức và thương lượng tập thể; Nghị quyết bổ sung một số điều vào Nghị quyết số 81/2014/QH13 ngày 24/11/2014 của Quốc hội về việc thi hành Luật tổ chức Tòa án nhân dân; Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019; Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2017; Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV; Nghị quyết về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị; Nghị quyết về chương trình giám sát của Quốc hội năm 2020; Nghị quyết thành lập đoàn giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng chống xâm hại trẻ em”; Nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Chánh Tòa án nhân tối cao về việc bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao; Nghị quyết kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV.

Bên cạnh đó, Quốc hội cũng đã xem xét, cho ý kiến về 9 dự án luật khác để làm cơ sở cho việc tiếp tục tiếp thu ysa kiến của đại biểu Quốc hội, hoàn thiện, trình xem xét thông qua tại kỳ họp sau, gồm; Bộ Luật lao động (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tổ chức Chính phủ và Luật tổ chức Chính quyền địa phương; Luật sửa đổi,bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, Công chức và luật Viên chức; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước; Luật chứng klhoans (sửa đổi); Luật Thư viện; Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi); Luật lực lượng dự bị động viên; Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.

II. Giám sát tối cao

1. Kinh tế xã hội và ngân sách Nhà nước

- Về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội năm 2018 và kết quả thực hiện những tháng đầu năm 2019:

QuỐC hội ghi nhận, đánh giá cao sự chỉ đạo và việc thực hiện linh hoạt, quyết liệt các biện pháp điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương. Năm 2018, 12/12 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 7,08%, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, các cân đối lớn cả nền kinh tế được bảo đảm, bội chi và nợ công được quản lý, kiểm soát chặt chẽ hơn; môi trường kinh doanh có chuyển biến tích cực, hiệu quả hoạt động của kh vực kinh tế tư nhân có bước phát triển; an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, độc lập chủ quyền Quốc gia được bảo vệ, công tác đối ngoại đạt được nhiều thành tựu quan trọng.

Quốc hội cơ bản thống nhất với đánh giá của Chính phủ về tình hình 4 tháng đầu năm và các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội, ngân sách nhà nước năm 2019, đồng thời đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm hơn đến vấn đề ban hành hướng dẫn, tổ chức thực hiện có hiệu quả các luật; tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công và tiến độ các công trình trọng điểm quốc gia; có giải pháp thực hiện mục tiêu cổ phần hóa trong năm 2019, giám sát chặt chẽ hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước; tiếp tục cải cách hành chính, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp; quyết liệt thực hiện các giải pháp kiểm soát dịch bệnh ở gia súc, gia cầm, ổn định sản xuất cho người nông dân; chấn chỉnh công tác quản lý và tăng cường thanh tra, kiểm tra về đất đai và khai thác khoáng sản; rà soát nội dung cam kết trong hiệp định thương mại tự do (FTA) “Thế hệ mới” và điều ước quốc tế, sớm điều chỉnh chính sách đầu tư phù hợp nhằm thu hút dòng vôn FDI chất lượng cao; tập trung giải quyết một số vấn đề “nóng” hiện nay liên quan đến tình trạng tín dụng đen, sai phạm trong công tác tổ chức thi, đạo đức xã hội, các hành vi quấy rối tình dục, xâm hại trẻ em, tội phạm về ma túy…     

- Về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vj ngân sách nhà nước năm 2018, tình hình triển khai dự toán ngân sách nhà nước năm 2019:

Quốc hội đánh giá: với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự nổ lực cố gắng của các cấp, các ngành, thu, chi ngân sách nhà nước năm 2018 đã đạt được kết quả tích cực, tổng thu ngân sách nhà nước là 1.424,9 nghìn tỷ đồng, vượt 8% so với dự toán. Tổng chi ngân sách nhà nước là 1.616,4 nghìn tỷ đồng, vượt 6,1% so với dự toán. Kỷ cương, kỷ luật tài chính- ngân sách được tăng cường, đảm bảo kinh phí hoàn thành các nhiệm vụ cần thiết như thực hiện chính sách an sinh xã hội, người có công, quốc phòng, an ninh… Bội chi ngân sách nhà nước laf191,5 nghìn tỷ đồng, bằng 3,46% GDP, thấp hơn so cới dự toán được Quốc hội quyết định, nợ công được quản lý, kiểm soát chặt chẽ hơn.

Tuy nhiên, th từ các khu vực sản xuất kinh doanh còn chưa đạt dự toán, thu từ đất đai, dầu thô vẫn chiếm tỷ trọng khá lớn, vẫn còn tình trạng thất thu thế do các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển giá, thất th từ khu vực có vốn đầ tư nước ngoài. Chi ngân sách nhà nước vẫn còn tình trạng sử dụng các nguồn kinh phí được giao không đúng quy định, chi vượt chế độ, vượt định mức, vượt tiêu chuẩn quy định, tiến độ giải ngân vốn đầ tư rất chậm, đến hết 31/1/2019 mới chi giải ngân được 75,8%. Một số nhiệm vụ chi giáo dục, đào tạo, y tế, khoa học và công nghệ, bảo vệ môi trường vẫn không đạt dự toán ở một số địa phương. Một số chính sách mới được ban hành để thực hiện giảm nghèo, chế độ tiền lương, phụ cấp đối với giáo viên, các chính sách giáo dục người khyết tật, chính sách hỗ trợ đối với đồng bào dân tộc ít người… nhưng chưa có nguồn thực hiện. Thực hiện chính sách pháp luật về cơ chế tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp công lập theo Nghị định số 16/2015/NĐ-CP của Chính phủ còn chậm.

Việc hướng dẫn tổ chức thực hiện dự toán và thông báo nhiệm vụ thu, chi ngân sách nhà nước năm 2019 đã cơ bản đảm bảo thời gian quy định. Thu ngân sách nhà nước 4 tháng ước đạt 36,7% dự toán, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm 2018; chi ngân sách nhà nước trong 4 tháng đầu năm 2019 cơ bản đã đáp ứng được những yêu cầu, nhiệm vụ đề ra. Song, đối với vốn đầu tư xây dựng cơ bản, tiến độ giải ngân còn chậm, sẽ tạo áp lực khá lớn trong những tháng còn lại.

2. Chất vấn và trả lời chất vấn

Kỳ họp thứ 7 đã có 141 phiếu chất vấn của đại biểu Quốc hội gửi đến Thủ trưởng Chính phủ, Bộ trưởng, Trưởng ngành. Trong thời gian 2,5 ngày chất vấn, Quốc hội đã nghe Phó thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh, Bộ trưởng các Bộ: Công an, Xây dựng, Giao thông vận tải, Văn hóa, Thể thao và Du lịch trả lời chất vấn. Các Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng và Vũ Đức Đam, Viện trưởng Viện kiểm soát nhân dân tối cao, Bộ trưởng các Bộ: Lao động, Thương binh và xã hội, Tài chính, Y tế, Thông tin và truyền thông, Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Nội vụ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước tham gia báo cáo, làm rõ vấn đề biểu qan tâm.

Phiên chất vấn diễn ra trong không khí thẳng thắn, sôi nổi, xây dựng. Các vị đại biểu Quốc hội thể hiện sự tâm huyết, tinh thần làm việc nghiêm túc, chất vấn ngắn gọn, bám sát nội dung, tham gia tranh luận với các thành viên Chính phủ để đi đến cùng vấn đề chất vấn. Tổng cộng đã có 230 lượt đại biểu Quốc hội chất vấn và tranh luận.

Qua hoạt động chất vấn cho thấy, những vấn đề được Quốc hội lựa chọn là những vấn đề bức xúc, được cử tri, dư luận xã hội cả nước quan tâm. Các thành viên Chính phủ, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã năm chắc tình hình, trả lời thẳng thắn, đưa ranhieeuf giải pháp khắc phcj, thể hiện rõ thái độ nghiêm túc, cầu thị; đồng thời, cam kết khắc phục hạn chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả điều hành, tăng cường kỷ luật, kỷ cương và quyết tâm tạo sự chuyển biến trong thời gian tới. Sau phiên chất vấn, làm cơ sở để Chính phủ, các bộ, ngành tổ chức thực hiện, Quốc hội giám sát, đáp ứng yêu cầu nguyện vọng của nhân dân.

3. Giám sát chuyên đề

Ngày 27/5/2019, Quốc hội đã thảo luận về Báo cáo kết quả giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến hết năm 2018” và dự thảo Nghị quyết.

Căn cứ dự kiến tình hình thực tế năm 2020 và kết qả lựa chọn chyên đề giám sát của các vị đại biểu Quốc hội bằng hình thức bấm nút điện tử; Quốc hội đã thảo luận kỹ lưỡng và thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2020. Theo đó, cùng với những nội dung giám sát theo quy định, tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2020), Quốc hội sẽ tiến hành giám sát tối cao chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em”; tại kỳ thứ 10, xem xét các báo cáo và tiến hành chất vấn lại về việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội về giám sát nê trên, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc thành lập Đoàn giám sát chyên đề năm 2020.