Hiệu quả mô hình trồng ngò gai ở thôn An Thuận, xã Hương Toàn
Đi dọc các con đường làng, khu đất Biền ven sông Bồ ở thôn An Thuận, xã Hương Toàn, thị xã Hương Trà, chúng ta thường dễ dàng bắt gặp những mảnh ruộng được che mát bằng lưới đen, cọc chống bằng tre, bên dưới là những luống rau xanh mướt. Đó là khu vực trồng ngò gai của người dân nơi đây.
Ông Nguyễn Xuân Long, một người trồng ngò gai đã hơn 10 năm ở xóm 2, thôn An Thuận cho biết: Ngò gai là loại cây ưa thích bóng râm nên phải làm giàn che mát. Cũng có thể trồng ngò gai dưới tán vườn, tuy nhiên cách trồng này làm ngò gai kém phát triển do cạnh tranh dinh dưỡng. Từ ngày gieo hạt đến khi thu hoạch lứa ngò đầu tiên phải mất 4 tháng, sau đó cứ 20 - 30 ngày thu hoạch lứa tiếp theo, bình quân 1 sào (500m2) thu được 1,2 – 1,5 tạ, có thể thu hoạch liên tục trong 6 tháng thì phá bỏ gốc, trừ các khoản chi phí như giống, phân bón, lưới che,…. có thể cho thu nhập 7 triệu/sào. Sau mỗi lứa, người trồng ngò cần tiến hành nhổ cỏ, phun thuốc phòng nấm bệnh, bón phân, tùy theo chân ruộng tốt, xấu mà bón nhiều hay ít. Ban đầu, người trồng mới phải bỏ chi phí mua hạt giống với giá khá cao hơn 200.000/kg, nhưng sau vụ đầu là có thể tự sản xuất hạt giống để trồng những vụ sau.
Chị Hồ Thị Hoa, thôn An Thuận, xã Hương Toàn hiện đang có 1,5 sào (1.500 m2) trồng ngò gai cho biết: trồng ngò gai không vất vả lắm, nếu giá ngò cao thì trồng ngò đem lại lợi nhuận khá. Hiện giá ngò trên thị trường 10 - 12 ngàn đồng/kg, 1ha ngò có thể cho thu nhập tới 140 triệu đồng/năm. Có những thời điểm như Tết, giá ngò gai lên cao có lúc lên tới gần 30.000 đồng/kg. Sau đó, giá giảm nhưng vẫn duy trì ở mức 10 ngàn đồng. Nếu đất tốt, cộng với việc chăm sóc tốt thì trồng ngò gai có thể cho thu hoạch kéo dài 6-7 lứa, nhưng đất xấu chỉ được 3 - 4 lứa. Sau khi thu hoạch thì phá bỏ hoàn toàn, để gieo trồng cho vụ mới.
Những năm trước đây, người trồng ngò gai khá vất vả vì phải lo “đầu ra”; nay trồng ngò gai đỡ hơn nhiều. Người trồng ngò chỉ việc làm ra sản phẩm rồi có thương lái tại địa phương thu mua, sau đó các thương lái sẽ bỏ lại cho các cửa hàng, chợ đầu mối,…. Hiện tại, thôn An Thuận có 15 hộ trồng ngò gai, tập trung chủ yếu tại xóm 2, với tổng diện tích hơn 10.000 m2.
Theo nhiều tài liệu, ngò gai còn gọi là ngò tàu, mùi tàu, ngò tây, dã nguyên tuy…; thuộc họ Hoa tán. Ngò gai có nhiều công dụng, là loài cây quý vừa làm gia vị (kích thích ăn ngon miệng), vừa làm dược liệu (dùng để làm thuốc chữa sổ mũi, đau tức ngực, rối loạn tiêu hóa, viêm ruột, hôi miệng, giảm đường huyết…).
Cây ngò gai dễ trồng, dễ chăm sóc, chịu bóng râm nên có thể trồng xen với nhiều loại cây trồng khác, vừa tiết kiệm diện tích, tăng thu nhập, “lấy ngắn nuôi dài”. Cây ngò gai ít chịu ảnh hưởng của thời tiết nên có thể trồng quanh năm. Hạt ngò gai dễ mọc nên gieo thẳng trực tiếp lên luống, gieo xong rải thuốc trừ kiến, mối và phủ lên một lớp đất phủ tạo độ ẩm, tưới nước, 1 tuần sau hạt nảy mầm. Bón phân chuồng và phân vô cơ kết hợp tỉa dặm cây. Ngò gai dễ sống, ít sâu bệnh nên chủ yếu là tưới nước và bón phân. Cần chú ý có hệ thống thoát nước tốt để khỏi bị ngập úng khi mưa to và kéo dài.
Có thể nói mô hình trồng ngò gai đang là hướng đi đúng đắn của người dân nơi đây, là một trong những mô hình phát triển kinh tế thích ứng với điều kiện thực tế, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, bảo vệ môi trường, hướng tới đảm đảm bảo nguồn thực phẩm an toàn cho gia đình và xã hội. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý đã góp phần tăng thu nhập, cũng như tạo thêm nhiều việc làm cho lao động tại địa phương xã Hương Toàn.
QUANG KHÁNH