Bánh gói Hương Cần là một loại bánh truyền thống, hầu như chỉ có ở xứ Huế bởi hương vị thơm ngon và rất đặc trưng, nhất là bánh gói được “gói ghém” từ làng Hương Cần (thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên – Huế).

Nhìn cái bánh gói thấy đơn giản, nhưng để có được cái bánh ngon không phải ai cũng làm được. Đầu tiên là khâu nhào bột, phải pha tỷ lệ bột gạo và bột lọc sao cho cái bánh khi hấp chín có độ mềm của bột gạo, có độ dai của bột lọc, mà cái mùi thơm của bột không bị mất đi. Lại phải nhào bột sao cho không nhiều nước để khỏi nhão, không quá ít nước để bánh bị khô cứng. Nên chi phải là người rất có kinh nghiệm mới nhào bột ngon. Bắc cái nồi bột lên bếp, cho vào một ít dầu ăn, dùng đũa khuấy đều cho đến khi cảm thấy tay nằng nặng thì dừng lại, ủ lửa nhỏ, lại khuấy tiếp cho đến khi bột sền sệt có thể dùng đũa múc bột quết lên lá là được.

Nhân bánh phải chịu khó kiếm con tôm sông, tôm đất còn tươi nhảy tanh tách, bởi thịt loại tôm này có mùi thơm đặc trưng riêng; thịt làm nhân phải là thịt ở vai gáy con heo mới vừa béo vừa giòn. Tôm và thịt sau khi làm sạch, xào chín cùng gia vị, nước mắm, thật nhiều tiêu hành, cho vào cối giã nhuyễn, xong lại mang ra băm nhỏ cùng hành lá, rồi cho vào nồi nấu nêm lại vừa ăn.

Gói bánh thì phải gói bằng lá đon mới đạt yêu cầu, bởi lá đon tạo dáng chiếc bánh đẹp về hình dáng, màu sắc, và cả cái mùi vị tươi trong. Nhiều khi không có lá đon, phải gói bằng lá chuối, thì đó cũng là vạn sự bất đắc dĩ. Đặt chiếc lá trên tay, dùng đũa múc bột quết lên giữa lá sao cho miếng bột tạo thành hình chữ nhật dọc phiến lá, lại dùng đôi đũa khác lấy nhân tạo nhụy dọc phiến bánh. Dùng hai tay khéo léo lận mép là từ ngoài vào trong rồi gấp hai đầu lá lại, một chiếc bánh gói xanh và đẹp, óng ả màu lá, nhìn thấy đầy đặn vừa được hình thành.

Bánh sau khi gói xong hấp cách thủy khoảng mười lăm phút thì chín. Dùng rổ tre vớt bánh ra cho ráo nước rồi mới sắp ra đĩa mời khách. Nhìn cái bánh gói vừa chín tới mà màu lá vẫn xanh mỡ màng, đang bốc khói, thực khách khó cầm lòng.

Cách thưởng thức bánh gói cũng là cả một sự tinh tế. Nước mắm dùng để chấm bánh là nước mắm từ vùng biển Thuận An, vừa thơm vừa ngọt. Lột chiếc lá gói, sẽ phơi ra trước mắt cái phiến bánh dài dài, dai dai, màu nõn nà pha chút xanh của bột được ủ chín trong lá. Trên phiến bánh ấy lại có những điểm xanh của hành lá, màu hồng đỏ của tôm, màu mỡ màng của thịt heo, li ti đen của tiêu trông ngon mắt vô cùng. Cầm cái phiến bánh ấy chấm nước mắm ớt ấy thưởng thức, sẽ thấy ngập đầy không gian cái vị mềm dẻo của bột, vị ngọt béo đậm đà của tôm thịt, mùi thơm ấm áp của tiêu hành, vị cay cay của ớt… mới hiểu vì sao bánh gói Hương Cần ngon đến vậy.

Các cụ bảo, xưa bánh gói Hương Cần từng là món “tiến vua”. Nay thì bánh gói được dân làng gói ghém dâng cúng mỗi khi có giỗ chạp, gần như mâm cỗ nào cũng có đĩa bánh gói. Nhiều nhà cũng gói bánh bán phiên chợ sớm, khách phương xa về mua phải nhanh chân bởi nếu quá 8 giờ sáng thì bánh hết. Các nhà hàng, khách sạn ở Huế mấy năm gần đây cũng thường đặt dân làng gói bánh cho khách muôn phương. Về sông Bồ ngồi bên sóng nước, ăn cái bánh còn bốc khói, âu cũng thêm lần trải nghiệm thú vị cùng bản sắc quê hương.

Ngày nay, thương hiệu “Bánh gói Hương Cần” không chỉ có người địa phương, ở Huế mà còn nhiều người tận nơi xa như TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng biết đến. Họ đặt bánh để ăn, giỗ kỵ và làm quà. Để đáp ứng cho nhu cầu đi xa và để lâu, công nghệ hút chân không và bỏ đông đá được nhiều người làm bánh gói ở Hương Toàn thực hiện. Nhờ vậy, bánh có thể để dùng cả tháng mà hương vị không bị mất đi và vẫn đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. 

Không chỉ đơn thuần là món ăn, bánh gói Hương Cần còn mang đậm giá trị truyền thống. Bánh gói cũng là một trong những nét đẹp văn hóa, đặc trưng của người dân Hương Cần, xã Hương Toàn, thị xã Hương Trà nói riêng, người dân Thừa Thiên Huế nói chung cần được bảo tồn và phát huy./.

Tài liệu Sưu tầm.